"Als jij juf of meester wil worden, is het lesgeven zelf de eerste prioriteit”

Dit artikel verscheen eerder op CIP.nl.

Al verandert het onderwijs voortdurend, Van Tol weet zeker dat je er als leerkracht blijvend toe doet. “Dat zal niet veranderen.” Daarom is het extra belangrijk dat je als leerkracht weet waar je voor staat en is identiteitsvorming belangrijk bij de opleiding tot meester of juf. “Dat benadrukken wij. Natuurlijk moet je goed les kunnen geven. Maar ten opzichte van een ‘algemene’ pabo proberen wij je te leren wie jij bent als persoon en als christen. Dat heeft een meerwaarde. Over die persoonsvorming is door de eeuwen heen veel gezegd en geschreven. We proberen onze studenten zich daaraan te laten spiegelen: wie wil jij zijn, en wie wil jij zijn als meester of juf?”

Op een christelijke school vertelt een meester niet alleen een bijbelverhaal, maar handelt hij voortdurend vanuit zijn christelijke waarden en normen, zegt de opleidingsmanager. “Als niet-christen zou je het ‘trucje’ van een bijbelverhaal nog wel kunnen leren. Maar als het goed is straal je je christen-zijn uit in hoe je met de kinderen omgaat en in wie je bent.” Een voorbeeld? “Als er een kind gepest wordt, bijvoorbeeld, hoop ik dat de leerkracht de klas meegeeft dat je als christen je naaste liefhebt als jezelf.” 

Studie afmaken

Het lerarentekort laat in het onderwijs haar sporen na. Ook Driestar hogeschool ondervindt er hinder van. Niet zozeer omdat weinig studenten zich aanmelden, “de instroom is al jaren vrij stabiel”, maar wel omdat scholen al vroeg proberen hen voor de klas te krijgen. “Dat snap ik heel goed vanuit de scholen”, zegt Van Tol. “Maar richting studenten ben ik vaak heel eerlijk: maak eerst je studie af en ga na je diploma lekker aan het werk. Na twee jaar ben je nog niet startbekwaam.” 

Het gebeurt bij die studenten dan ook regelmatig dat ze vastlopen als ze na twee jaar deeltijd studeren en voor de klas staan. “Of ze studeren heel lang, of ze hebben het heel pittig voor de klas. Ze komen vaak in een hectische en dynamische omgeving binnen, wat het werk complexer maakt. Dat drukt op hen.” 

Onder de aandacht

Wat doet de Driestar hogeschool zelf aan het lerarentekort? Van Tol: “Door een speciale opleiding voor zij-instromers schoolt de hogeschool mensen om tot het beroep van meester en juf. “Ook hebben we samen met basisscholen het collectief ‘En dan ben je leraar’ opgezet. Een samenwerking om mensen te enthousiasmeren voor het christelijk onderwijs en zo voortdurend onder de aandacht te komen.” 

De oorzaak van het lerarentekort komt volgens de opleidingsmanager met name door de uitstroom: veel leerkrachten hebben tientallen jaren lesgegeven en gaan nu en de komende jaren met pensioen. En de instroom is niet genoeg om dat te compenseren. “Regelmatig hoor je dat het beroep niet aantrekkelijk zou zijn. En leerkrachten onderbetaald worden. Maar als jij juf of meester wil worden, is het lesgeven zelf je allereerste prioriteit.”

In de praktijk

Ondertussen staan ook de ontwikkelingen in het werkveld niet stil, het opleiden van leerkrachten zal er gedurende de jaren anders uit gaan zien. Van Tol: “We gaan de studenten steeds meer samen met de basisscholen opleiden. Ze gaan niet alleen meer tijd in het werkveld doorbrengen, maar we proberen de hogeschool ook beter met de scholen te verbinden. We moeten het samen gaan doen, het ‘hogeschool-leren’ en het ‘werkplek-leren’ moet in elkaar grijpen. Zodat je je opgedane kennis in de praktijk toepast en de lessen weer meeneemt naar school.”

“Daarnaast wordt de studie steeds minder een eenheidsworst: ook modules uit andere opleidingen die de hogeschool aanbiedt zouden gevolgd moeten kunnen worden en moet je in staat zijn eventueel te versnellen. Denk aan een student op de pabo die bij de pedagogiek-opleiding een module over gedrag zou willen volgen. Het moet flexibeler voor de student zijn.”

Het zorgt voor gemotiveerde studenten, denkt Van Tol: “Zo kan je je al voor een klein stukje specialiseren, voor als je op een basisschool aan de slag bent. Studenten ontwikkelen zich niet hetzelfde, ze zijn uniek. We proberen de interesse van de student aan te spreken.”