Henk Compagner werkte zestien jaar met veel plezier in het basisonderwijs. Toch ging het kriebelen. Twee jaar geleden maakte hij de overstap naar het mbo en startte met de lerarenopleiding Engels van Driestar hogeschool. ‘Ik moest leren om even m’n mond te houden en het leerproces voor een deel uit handen te geven.’
‘Ik werkte op een basisschool met een gedegen onderwijsvisie, een bevlogen team en fijne kinderen. Er was geen vuiltje aan de lucht en ik verveelde me niet. Toch ging ik me steeds meer afvragen: wil ik dit m’n hele leven blijven doen? Om me heen merk ik dat die vraag wel meer dertigers, vooral mannen, bezighoudt.
Ik zocht naar een nieuwe dynamiek. Ik ben en blijf een onderwijzer, maar om scherp te blijven had ik een andere omgeving nodig. Die vond ik in het mbo, bij het Hoornbeek College in Kampen. Ik solliciteerde op de functie van docent Engels. Vroeger was ik heel slecht in Engels; ik had er zelfs een hekel aan. Na de havo dacht ik: daar doe ik het nooit meer iets mee. Maar toen ik meester werd, kwam het in de bovenbouw van de basisschool natuurlijk weer terug. En diep in m’n hart frustreerde het me dat ik de taal niet machtig was. Een eerste taal leren is me gelukt, dan moet een tweede toch ook kunnen? Het werd een uitdaging voor me.
Het mbo leren kennen
In het mbo heb ik veel profijt van mijn basisschoolachtergrond. Ook al is mijn publiek heel anders; ik beschikte al over veel didactische en pedagogische kennis. Door de zeer talige basisschool waar ik lange tijd had gewerkt, wist ik al veel van taaldidactiek. Op de lerarenopleiding herkende ik veel. Dankzij die bagage maakte ik een stevige start. Toch liep ik tegen praktische problemen in een lesopzet. Wat maakt een les nu geschikt voor mbo-studenten? Er was veel uit te vinden; ik moest het mbo echt leren kennen. Er zit echt veel verschil in de ‘karakters’ van een klas vol verpleegkundigen en een welzijnsklas, om maar wat te noemen.
Loslaten
Onder de studenten is veel niveauverschil op het gebied van Engels. Sommigen hebben veel instructie nodig op echt basale onderdelen, terwijl anderen in dezelfde klas een woordenschat hebben van heb ik jou daar. Daar moet je natuurlijk wat mee. Bij de ene kruip ik in de basisschoolrol en probeer ik al lesgevend een niveautje hoger te komen, terwijl ik bij een ander meer een coach ben die een student op een eigen traject zet en materialen aandraag.
Mbo’ers zijn echt doeners. Ik heb moeten leren om ze meer los te laten en activerende werkvormen te gebruiken. Bij verpleegkundigen in opleiding heb ik eens de opdracht gegeven om een vlog te maken. De ene student in de rol van verpleegkundige, de ander in de rol van patiënt. Een derde interviewde hen over een ziektebeeld. Daar kwamen prachtige filmpjes uit, in hun beste Engels. Da’s het eigene van een mbo: je moet een deel van het leerproces uit handen geven en meer begeleider zijn. Even je mond houden, ze hun gang laten gaan. Dat moet ook wel; een jaar later hebben ze een baan en moeten ze het ook helemaal zelf doen.
Dynamische omgeving
Ik geniet van de studenten. Ze staan vaak verwachtingsvol in het leven. Het is plezierig om een tijdje op te trekken met jongvolwassenen in een periode waarin ontzettend veel gebeurt. Velen hebben een bijbaan, halen hun rijbewijs, krijgen verkering, doen belijdenis. Boeiend vind ik ook dat ze levenservaring opdoen op terreinen die voor mijzelf onbekend zijn, door hun stage bijvoorbeeld. Daar leer ik weer van.
Mooi is ook dat in je in het mbo nog veel meer uitdagingen krijgt dan lesgeven alleen. Het is een dynamische omgeving. Ik beperk me nu nog wel, hoor, maar er zijn genoeg projecten en ontwikkeltaken waar ik iets in zou willen betekenen.
Vrijstellingen
Ik koos voor de lerarenopleiding Engels van Driestar hogeschool, omdat ik hier vanwege mijn pabodiploma veel vrijstellingen krijg. Ook de kleinschaligheid en betrokkenheid waardeer ik zeer. De docenten kennen je en weten af van je wel en wee. Dat vind ik heel krachtig.
Het niveau van de opleiding is goed te doen, maar ik moest er wel stevig tegenaan. Zeker in combinatie met een gezin en een nieuwe baan is het aanpoten. Daarom vond ik het heel belangrijk dat mijn vrouw achter deze switch stond. Ik kies er ook bewust voor om na het werk in m’n gezin te zijn. De lesvoorbereidingen en studie zijn in de avond aan de beurt.
Neem niet te veel uren, is mijn advies aan mensen een soortgelijke stap willen maken. Ik heb een benoeming van 0,8 fte. In eerste jaar zat daar ook studietijd bij in, waardoor ik 0,68 fte lesgaf. Die tijd had ik ook echt nodig. Je moet bereid zijn om ook in je vrije tijd te gaan werken. Bouw daar ruimte voor in. Mijn manager van het Hoornbeeck denkt fantastisch mee. Als ik vastloop omdat ik een groot tentamen heb, zoekt hij mee naar een oplossing.
Ik haal veel energie uit de studytrips die bij de opleiding horen. In Nederland ben je bezig met een papieren versie van Engels, maar de ontmoetingen met native speakers geven je weer heel andere inzichten. En het is zo mooi dat het Engels je de mogelijkheid geeft om met christenen wereldwijd te kunnen praten. Ik bezocht tijdens zo’n studytrip eens een dienst in een afgelegen dorpje. Heel bijzonder om te ervaren dat de preek in een andere taal ten diepste dezelfde taal spreekt.
