De dood is een ingrijpende gebeurtenis en ook op school krijg je met rouw te maken. Wat kun je als school doen als een leerling een dierbare verliest? En hoe ondersteun je een leerling of een klas die rouwt? Elk kind reageert anders op verlies en elk kind gaat anders om met rouwen. De één trekt zich terug, de ander ontwikkelt lastig gedrag en weer een ander weet beter om te gaan met de heftige emoties die bij het verlies komen kijken.
School is vaak een afleiding, maar ook een plek waar het verdriet niet stilstaat. En naarmate kinderen ouder worden, verandert ook de beleving van verdriet. Op een middelbare school is rouwen onder leerlingen dus heel anders dan op een basisschool.
Als docent probeer ik voorzichtig om te gaan met het verdriet. Ik weet van twee van mijn leerlingen dat zij hun vader verloren zijn. Niet in de tijd dat ik er werk, maar het verlies is een jaar geleden. Deze leerlingen komen weleens bij me en zeggen dan: “Mevrouw, ik heb mij huiswerk niet kunnen maken. Ik had namelijk geen concentratie en ik was verdrietig.” Pas kwam één van hen naar me toe en vroeg of ik stil kon staan bij het feit dat zijn vader een jaar geleden overleden was.
Rouwen kost tijd, en die tijd moeten we geven. Ook aan onze leerlingen. Een lastige vraag van mijn leerling: want hoe kon ik dit moeilijke onderwerp ter sprake brengen, zonder te veel verdriet naar boven te halen?
Als Nederlands docent ben ik dus gaan zoeken naar een gedicht. Gedichten beschrijven vaak emotie en dragen daarmee een gevoel van erkenning uit. Ik kwam op het gedicht “koorddansen”, nadat deze was voorgedragen door een medestudent tijdens één van de colleges.
Dit gedicht gaat over de wankele eerste stappen die je maakt na het verliezen van een dierbare. Samen met mijn leerlingen zocht ik naar de betekenis van het gedicht en maakten zij allemaal een tekening bij gevoel wat ze erbij kregen. Een stukje uit het gedicht:
“De draad oppakken is een nieuw begin.
Je doet een stap en houdt je adem in.
Je wankelt – ben je je vertrouwen kwijt?
Waar zijn je moed en je stabiliteit?
Je kunt niet stilstaan op je levensdraad,
die zwiept en buigt en je zo dansen laat.
Meegaan in die beweging schept een kans.
Wie tegenhoudt verliest, raakt uit balans.”
Door het gedicht heb ik een waardevol gesprek met mijn leerlingen gehad. Niet alleen over de dood, maar ook over het leven. Het ging om de dankbaarheid die wij mogen voelen als mens als het om het leven gaat, maar ook over de moeilijke dingen in het leven. Zoals rouw dus.
Het is een ingewikkeld onderwerp, en als docent zijnde niet makkelijk om aan te kaarten. Maar overal mag ruimte zijn voor rouw, en dus ook op school. Ik vind het mooi dat ik als docent bij kan dragen aan een verwerking. Het leven is een dun draad, waarop wij moeten leren te balanceren. En in het proces van het leren balanceren hebben wij als docenten een taak te vervullen.
Werkboek voor tieners
Een rouwende tiener kan zijn of haar verdriet makkelijk maskeren en daarom is het belangrijk om hen in het vizier te krijgen en te houden. Het werkboek voor tieners ‘Rouw bij jou… omdat er iemand is overleden’ biedt een handvat voor jongeren in het rouwproces. Ze kunnen dit zelf of samen met iemand anders doorwerken.
Open dag: 8 februari 2025
Kennismaken met de opleidingen, studenten en docenten van Driestar hogeschool? Je bent van harte welkom op de open dag in Gouda!
Meld je nu aan
