Dat topje van de ijsberg. Weet je wel? Dat pedagogische principe. Dat kleine beetje gedrag dat zichtbaar is. En de rest van die ijsberg die er wel is, maar die je niet ziet. Iets met het onderwaterprogramma. Ja, dat dus.
Telkens weer verbaast het mij hoe groot dat onderwaterprogramma is. Ook juist bij de stille wateren in mijn klas.
Ik zit op de bank en ben boekopdrachten aan het nakijken. Van de Kameleon (die toch wel iets vaker dan één keer voorkomt en ook onder mijn vwo’ers geliefd blijft) tot aan serieuzere kost, zoals de spannende boeken van Joël C. Rosenberg. Bij sommige leerlingen blijft hun boekkeuze mij verbazen, terwijl ik bij anderen glimlachend de overeenkomsten zie tussen wie zij zelf zijn en het boek dat zij hebben gekozen.
Na veel gezucht en gesteun, heb ik toch de meeste opdrachten binnen. Het antwoord waar ik het meest benieuwd naar ben, is het antwoord op de vraag die mijn leerlingen - ja echt - het raarste vonden.
Ik had mijn leerlingen de opdracht gegeven om de meest opmerkelijkste, mooiste, leukste of grappigste zin uit het boek te noteren. Hierbij moesten de leerlingen een toelichting geven, waarom zij nu juist voor deze zin hadden gekozen. En ja, zo klonk het meerdere malen: ‘Mevrouw, ik vind dit echt onzin. Mijn boek heeft echt geen bijzondere zin.’ Maar onzin of niet, deze mevrouw kreeg nu wel even een kijkje in het taalgevoel van haar leerlingen.
Of nou ja, misschien was dat iets te optimistisch gedacht. Want bij antwoorden zoals ‘Ik vind dat we dat geld gewoon onder ons moeten verdelen’ of ‘Hangend in een lekkere stoel met zijn boek op zijn buik is Bob helemaal happy’, ging ik toch even twijfelen aan mijzelf. Is deze opdracht niet te moeilijk voor twaalfjarige pubers die eigenlijk liever de Donald Duck lezen dan een interessant boek pakken?
Maar het kwam goed. Hoe verder ik was met nakijken, hoe meer pareltjes ik voorbij zag komen. ‘Dwars door het gejubel klinken de knallen,’ of ‘Ze had niet willens en wetens gelogen. Maar ze was evenmin volkomen eerlijk geweest.’ Ik werd steeds trotser op mijn leerlingen, die toch wel echt een fantastisch taalgevoel bleken te hebben. En van een antwoord als dit, werd ik helemaal blij: ‘De vrouwen vinden het vast niet erg als ik nu al begin met het overnemen van de discipline. Ik snap hem niet echt, maar vind het wel een leuke zin. Ik hou wel van een beetje moeilijke woorden dus ik denk dat ik daarom die zin had gekozen.’ Zeg nou zelf, een twaalfjarige puber die van moeilijke woorden houdt?!
En toen kwam ik dit pareltje tegen: ‘Ik kan alle dingen aan door Christus die mij kracht geeft. Ik vind dit een mooie tekst, want het geeft hoop.’
Onder mijn vwo’ers bleken veel stille wateren te zitten. En ja, die hebben diepe gronden. Zo mocht ik door deze opdracht een blik werpen onder water. Daar bevindt zich veel van de ijsberg. Tot aan de diepe gronden toe.
Willemijn Kok is tweedejaars student lvo Nederlands aan Driestar hogeschool.
Heb jij het in je?
Denk jij nu, na het lezen van het verhaal van Teun: dat zou ik ook wel willen? Kom dan op 1 of 4 december eens langs op onze hogeschool en volg een college van een van de lerarenopleidingen voor het voortgezet onderwijs! Je kunt je nog aanmelden.
