De pabo van Driestar hogeschool krijgt een nieuw jasje! We starten het cursusjaar 2022-2023 met een fris, nieuw curriculum. Hoe ziet de vernieuwde pabo-opleiding eruit? En wat verandert er nog meer? Een gesprek met Annelies Kraaiveld en Arjan van Tol, managers pabo.
Een nieuw curriculum, waarom is dat nodig? ‘Het huidige curriculum is gedegen, maar de tijd vraagt om aanpassingen’, vertelt Arjan. ‘Deze vernieuwing geeft ons de mogelijkheid om onze christelijke identiteit sterker te verbinden aan actuele vraagstukken, en om de ontwikkelingen in de diverse vakken een plek te geven. Het is belangrijk dat onze studenten gevormd worden tot christelijke leraren. We verlangen ernaar meesters en juffen op te leiden die geworteld zijn in het gereformeerde belijden en van hieruit kinderen onderwijs willen geven.’
‘Daarnaast wordt het simpelweg een wettelijke eis aan het hbo om alle studenten op te leiden samen met het werkveld’, vult Annelies aan. ‘Alle studenten moeten dus worden opgeleid in het concept van samen opleiden. Daarvoor werken we aan een sterke verbinding met al onze stagescholen, zodat studenten goed begeleid worden en het ook echt ‘samen opleiden’ is. Een deel van de opleiding moet op de hogeschool (60%) en een deel in de praktijk (40%). Voor de paboroutes die nog niet onder samen opleiden vallen, vraagt dat om een uitbreiding van de stage-uren en dus moesten we kijken naar het curriculum.’
Wijzigingen voltijdroutes: blok en lint
Wat verandert er precies? ‘De huidige reguliere route en de SAM-route zijn allebei voltijdopleidingen van onze pabo, maar hebben tot nu toe ieder een eigen curriculum. Daar komt verandering in’, zegt Arjan. ‘Er komt één voltijdopleiding voor de pabo die studenten op twee manieren kunnen volgen: in een blok- en in een lintvariant. In beide varianten krijgen studenten exact dezelfde colleges, toetsen en stages. Voor welke variant ze kiezen heeft vooral te maken met leervoorkeuren. Houd je ervan om eerst een flinke theoretische basis te krijgen voordat je de praktijk ingaat, en je opleiding dus meer in ‘blokken’ te krijgen? Dan past de blokvariant goed. Vind je het juist prettig om dat wat je meekrijgt op de hogeschool meteen uit te proberen in een klas? Dan sluit de lintvariant beter aan.’
Annelies: ‘Ook kunnen studenten mee laten wegen of ze tijdens hun studietijd graag in Gouda of omgeving willen wonen, bijvoorbeeld in de gezellige studentenhuisvesting naast onze hogeschool. De blokvariant past daar goed bij, omdat je dan steeds een aantal weken fulltime colleges volgt en dus veel in Gouda moet zijn. Als studenten liever thuis blijven wonen én ver van Gouda wonen, dan is de lintvariant een goede optie. Belangrijk is dan wel dat deze studenten goed kunnen organiseren en plannen, want er wordt in de lintvariant een nog groter beroep gedaan op zelfstandigheid dan in de blokvariant.’
Andere curriculumvernieuwingen
Welke belangrijke vernieuwingen zijn er nog meer? Annelies: ‘Studenten verdiepen zich in de huidige situatie in jaar drie en vier in het oudere kind of het jongere kind. We merkten echter dat studenten al snel weten waar hun voorkeur ligt. We hebben het keuzemoment daarom naar voren gehaald. In het eerste jaar maken ze ná een brede oriëntatie een keuze voor de oudere kind- of jongere kind. Daarnaast kunnen studenten zich ook verdiepen in allerlei keuzeonderwerpen, zodat elke student met een eigen profiel, startbekwaam het werkveld ingaat.
Vwo-route blijft voorlopig
De vwo-route blijft komend collegejaar onveranderd. Achter de schermen wordt al wel gewerkt aan grote vernieuwingen. Arjan: ‘Momenteel is de vwo-route niet meer dan een verkorte variant van de voltijdopleiding: studenten doen de eerste twee jaar in één jaar. Vanaf 2023-2024 wordt het echter een geheel nieuwe opleiding, onder andere met onderdelen uit de master Leren en innoveren. Zo krijgen studenten met een vwo-diploma meer uitdaging en verdieping. Leuk extraatje is dat ze na hun opleiding versneld hun diploma voor deze master kunnen halen.’
Onderwijsassistenten
Vanaf het komende schooljaar bestaat de verkorte paboroute voor onderwijsassistenten (OA-route) niet meer. ‘Dat heeft verschillende redenen’, aldus Annelies. ‘De instroom voor deze route is al enkele jaren laag. Dat komt omdat ze genoeg alternatieven hebben. We hebben een duale route, waar de studenten net als in de huidige OA-route de mogelijkheid hebben om in drie jaar hun diploma te halen. En we hebben sinds een paar jaar de associate degree Pedagogisch educatief professional (ad-pep), een tweejarige deeltijd-hbo-opleiding op niveau 5. Die opleiding is aantrekkelijk voor onderwijsassistenten, omdat het de overstap van mbo naar hbo wat minder ingrijpend maakt dan wanneer ze meteen voor pabo zouden kiezen. Na de ad-pep is doorstromen naar de pabo natuurlijk ook nog mogelijk, en dan is het hbo-niveau al vertrouwd.’
Maatwerk deeltijdroutes
De opzet van de deeltijdroutes van de pabo blijft hetzelfde. Arjan: ‘Wel proberen we nog meer naar zo veel mogelijk maatwerk te zoeken voor iedere student. Bij de deeltijdpabo zijn de achtergronden en vooropleidingen zo divers, dat vraagt gewoon om aangepaste leerroutes.’
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Het nieuwe pabocurriculum wordt samen met mensen uit het werkveld ontwikkeld. Een heel aantal schoolopleiders denkt mee in het traject. ‘Prachtig’, vindt Arjan. ‘Driestar hogeschool en de basisscholen voelen een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de opleiding van nieuwe leraren. Ik ben ervan overtuigd dat we hiermee een goed onderbouwd curriculum neerzetten dat aansluit bij de praktijk van de basisscholen en waarin christelijk leraarschap centraal staat.’ Annelies knikt instemmend: ‘Om dat laatste draait het op onze hogeschool: we hopen dat onze studenten ontdekken wie ze zijn als christen voor de klas en hoe zij kinderen kunnen voorleven en onderwijzen vanuit Gods Woord. Daarom staat in het beroepsprofiel dat we samen met het werkveld hebben ontwikkeld Gods Woord als de Bron in het midden. Van daaruit is er veel aandacht voor de persoonsvorming van de student. Dat blijft een grote plaats innemen in het curriculum, naast het verwerven van kennis en vaardigheden die je als leraar nodig hebt in de praktijk van elke dag.’
